Wampir (znany również jako Wąpierz) - istota, najczęściej żywiąca się ludzką krwią, prawie nieśmiertelna. Wyróżnia się kilka gatunków wampirów różniących się zachowaniem, wyglądem czy też zdolnościami. Naturalnym wrogiem wampira jest Wilkołak.
Typy wampirów[]
Wampiry dzielą się na rozmaite typy. Znane się ich następujące gatunki wampirów:
Fakty i mity o wampirach[]
- Wampir wyższy nie musi pić krwi, jednakże sprawia to wampirom przyjemność tak, jak człowiekowi picie alkoholu. Poza tym dodaje mu to siły, aczkolwiek uzależnia i doprowadza wampira do stanu podobnemu nietrzeźwości.
- Ugryzienie wampira nie zmienia ugryzionego w wampira.
- Wampir wcale nie jest zmarłym, który powstał z grobu. Wampiry pojawiły się na świecie po Koniunkcji Sfer.
- Nie na wszystkie wampiry działa światło słoneczne. Kiedyś nie były na nie odporne, ale ewoluowały, aby przetrwać wśród ludzi.
- Wampiry nie odbijają się w lustrze, wodzie ani w innych powierzchniach.
- Wampiry (przynajmniej wyższe) nie rzucają cienia.
- Rzeka nie jest dla wampira żadną przeszkodą.
- Woda święcona wampirowi nie szkodzi.
- Kołek wbity w serce też nie unicestwia go na zawsze.
- Krzyż ani czosnek wampirowi nie jest straszny.
- Wampir nie może się poparzyć czymś gorącym np. rozgrzanymi do białości podkowami (jak w przypadku Regisa).
- Wampiry potrafią widzieć w całkowitej ciemności.
- Wampiry wyższe mogą zregenerować się mimo straszliwych ran jak "roztopienie" magią czy odcięcie głowy poprzebijanie kołkami i zakopanie pod ziemią.
- Wampira niższego może zabić każdy za pomocą srebrnego miecza, ale wyższego - tylko i wyłącznie inny wampir.
- Wampir Wyższy jest odporny zarówno na wysoką jak i niską temperaturę.
Stosunki z innymi rasami[]
Ludzie[]
Ludzie nienawidzą i boją się wampirów od czasów Khagmara. Niższe zabijają dla przyjemności lub krwi, ale wyższe są nastawione pokojowo. Filozofia jednego z przyjaciół Regisa zakłada, iż są w świecie Wiedźmina gośćmi, więc powinni przestrzegać panujących tutaj zasad oraz stronić od mordowania i szerzenia terroru wśród mieszkańców.
Elfy[]
Elfy zdają się nie wiedzieć za dużo na temat wampirów, niemniej prawdopodobnie tak samo jak ludzie postrzegają tą rasę jako śmiertelne zagrożenie dla siebie i swoich bliskich.
Krasnoludy[]
Podobnie jak elfy nie wiadomo praktycznie nic o ich stosunkach z wampirami, lecz morderstwa w ludzkich miastach zdają się potwierdzać przypuszczenia, jakoby ludzie i nieludzie traktowali ich tak samo.
Wiedźmini[]
Wiedźminów wampiry się nie boją, niemniej wiele z nich wcale ich nie ignorują. Dlatego wyższe zazwyczaj starają się wtapiać w tło i nie wyróżniać się. Wampir który zadrze z wiedźminem może być pokonany, ale zabić go może tylko inny z jego rasy. Znane są przypadki pomocy wiedźminom ze strony innych wampirów, głównie wyższych, jak na przykład Geralt z Regisem.
Wygląd fizyczny[]
Kolor skóry[]
Blady
Kolor oczu[]
Czerwony
Wyróżnienia[]
Zmiana we mgłę
Wzrost[]
Wysoki, ale mniej więcej równy człowiekowi
Kolor Włosów[]
Różne , Szary , Czarny
Dane z książek Sapkowskiego[]
I było coś, co żyło tylko po to, by zabijać. Z głodu, dla przyjemności, powodowane czyjąś chorobliwą wolą, z innych przyczyn. Mantikora, wyvern, mglak, żagnica, żyrytwa, przeraza, leszy, wampir, ghul, graveir, wilkołak, gigaskorpion, strzyga, zjadarka, kikimora, wipper.
— Ostatnie życzenie, str. 121
Wampir a. upiór, jest człowiek zmarły, przez Chaos ożywiony. Pierwsze życie utraciwszy, w. drugiego w nocnej porze używa. Wychodzi z grobu przy świetle księżyca i jeno za śladem jego promieni postępować może; napada śpiące dziewczęta lub młodych parobczaków, których nie przebudziwszy, krew ich słodką ssie.
Physiologus
— Chrzest ognia, str. 140
Wieśniacy czosnek w wielkiej obfitości pojedli, a ku większej pewności wieńce sobie czosnkowe na szyjach pozawieszali. Niektórzy, osobliwie niewiasty, całe główki czosnku pozatykali, gdzie jeno mogli. Całe sioło czosnkiem śmierdziało horrendum, dumali tedy kmiecie, że w bezpieczności są i że nic im upir uczynić nie zdoła. Wielkie było zasię ich zdumienie, gdy upir, o północku nadleciawszy, nie zląkł się zgoła, jeno śmiać się jął, zębami od uciechy zgrzytać a szydzić. "Dobrze to, wołał, żeście się przyprawili, wnet was żreć będę, a przyprawione mięsiwo więcej mi do smaku. Posólcie się jeszcze a popieprzcie, a i o musztardzie nie zapomnijcie.
Silvester Bugiardo, Liber Tenebrarum, czyli Xięga Przypadków Strasznych lecz Prawdziwych, nigdy Nauką nie Explikowanych
— Chrzest ognia, str. 140
Ciekawostki[]
- Mało znanym faktem jest, iż wampiry mają rozwiniętą kulturę i posiadają swą własną mitologię. Na cześć jednego z jej bohaterów Emiel Regis nazwał muła skradzionego rivskim gerylasom imieniem Draakul.
- W świecie przedstawionym przez A. Sapkowskiego funkcjonuje używane powszechnie w naszym świecie powiedzenie; jedyną różnicą jest to, że psa zastępuje w nim wampir: "I tu właśnie leży wampir pogrzebany." Słowa te wypowiedział Vimme Vivaldi w opowiadaniu Wieczny ogień.
Korzenie ludowe[]
- Według słowiańskich wierzeń, wampir (zwany także wąpierz, upiór, upir, martwiec, wiesczy, wupi) powstawał z niepogrzebanych (niespalonych) zwłok, stąd jego silne związki z własną rodziną – jej dręczenie, jeśli nie dopełniła obowiązku wobec zmarłego, oraz stosunki mężczyzn-wampirów (zmarłych daleko od domu, zaginionych i powracających) z własnymi żonami. Jego dzieci mają dar rozpoznawania wampirów i ich niszczenia. Wiara w wampiry musiała nasilić się po przyjęciu chrześcijaństwa i zarzuceniu ciałopalenia. Znaczne jej upowszechnienie oraz znajomość sposobów ich zwalczania sugeruje, że słowiański wampir musiał mieć swój odpowiednik w innych kulturach. Niewykluczone, iż jedną z dróg rozprzestrzenienia się „wampiryzmu” były opowieści słowiańskich mam, opiekujących się, we wczesnym średniowieczu, zachodnioeuropejską dziatwą (eksport ludzkiego towaru na Zachód był wówczas na Słowiańszczyźnie najbardziej dochodowym interesem, stąd zaskakujący w średniowiecznej Anglii zachodniosłowiański Černebog/Zernebok).
- Zmarły mógł się przeistoczyć w wampira z różnych przyczyn. Stawali się wampirami ludzie, których za życia ktoś przeklął; zmarli śmiercią gwałtowną; ci których zwłoki sprofanowano (przy czym ciekawym jest, że aby zabić wąpierza należy właśnie dokonać profanacji jego zwłok); zmarli, nad którymi przeskoczyło zwierzę, samobójcy i wiedźmy. W niektórych regionach wierzono także, iż potencjalnymi wąpierzami są ludzie rudzi, leworęczni, posiadający jedną zrośniętą brew lub wyposażeni w podwójny komplet zębów. Brak stężenia pośmiertnego i rumiana twarz były znakiem iż zmarły może przeistoczyć się w wąpierza. Objawami działania upiora miały być: coraz większe osłabienie, bladość i pot na czole po obudzeniu oraz koszmarne sny i stałe uczucie wielkiego zmęczenia.
- Wampiry nie lubią czosnku i cebuli, stąd dobrze jest mieć w domu nieco tych warzyw. Wskazane jest ich spożywanie. Wąpierza można też skutecznie odstraszyć wbijając nóż w jego cień. Demony te mogą przybierać też postać nietoperzy i innych zwierząt. Wąpierze w swym demonim wcieleniu są wrażliwe na srebro, które je odstrasza, ale nie unicestwia. Wąpierza można zabić przebijając jego serce drewnianym kołkiem, najlepiej osinowym, albowiem osika w wierzeniach Słowian miała moc odpędzania złych duchów. Podobne moce przypisywano gdzieniegdzie szakłakowi. Inną skuteczną metodą było obcięcie wąpierzowi głowy i ułożenie jej między jego nogami. Dla pewności można było wepchnąć nieboszczykowi w usta główkę czosnku, kawałek żelaza lub cegłę[1], albo też włożyć do trumny pędy dzikiej róży, głogu czy tarniny. Aby zapobiec przemianie nieboszczyka w wąpierza wkładano do trumny kawał żelaza, układano również zwłoki twarzą do dołu.